ไมค์หอนเกิดจากอะไร แก้ไขอย่างไร

ไมค์หอนในการใช้งาน หนึ่งในปัญหากวนใจที่ทุกคนต้องเคยเจอ แต่น้อยคนนักที่จะเข้าใจจริง ๆ ว่าไมค์หอนเกิดจากอะไร และจะต้องแก้ไมค์หอนแบบไหน ให้กลับมามีเสียงเพราะ และไม่ส่งเสียงรบกวนตลอดการใช้งาน วันนี้ Fuzion Far East จะพาไปเจาะลึกถึงต้นตอของปัญหานี้ พร้อมกับบอกวิธีแก้ไขให้ทุกคนได้เข้าใจกันเอง 

อาการไมค์หอนเกิดจากอะไร

อาการไมค์หอน เกิดจากเสียงจากลำโพงวนกลับไปเข้าไมโครโฟน แล้วความดังของเสียงความถี่เฉพาะจะสูงขึ้นเรื่อย ๆ จนกลายเป็นเสียงที่วบกลับและดังจนน่ารำคาญ จึงเป็นสาเหตุที่ทำให้เราต้องหาวิธีป้องกัน เพื่อไม่ให้เสียงจากลำโพงย้อนกลับเข้าไมโครโฟนนั่นเอง

เลือกไมโครโฟนไม่เหมาะกับการใช้งาน

การที่ไมค์หอนอาจจะเกิดจากการเลือกใช้ไมโครโฟนที่ไม่เหมาะสม ไม่ว่าจะใช้ไมโครโฟนแพง หรือไมค์เสียงดีแค่ไหน ก็ยังมีโอกาสเกิดเสียงหอนได้ เราจึงต้องเลือกประเภทไมค์ให้เหมาะสมกับการใช้งานมากที่สุด ยกตัวอย่างเช่น ไมค์ไดนามิก จะเหมาะกับการร้องเพลง ในพื่นที่ขนาดเล็ก หรือกลางมากกว่าไมค์คอนเดนเซอร์ เพราะไมค์คอนเดนเซอร์นั้นรับเสียงได้ไวกว่า ทำให้เมื่อต้องอยู่ใกล้ลำโพงมากกว่า หากจัดการไม่ดี อาจจะเกิดการหอนได้ง่ายกว่า  หรือถ้าเราต้องการไมค์สำหรับงานประชุม โดยส่วนใหญ่แล้ว จะใช้ไมค์คอนเดนเซอร์ เป็นหลัก แต่ก็ต้องเลือกไมค์ที่รับเสียงแบบ Cardioid ที่รับเสียงจากด้านหน้าเป็นหลัก ไม่ใช่แบบ Omni directional ที่รับเสียงรอบทิศทาง จะลดการเกิดเสียงหอนได้

การเลือกลำโพงและตำแหน่งการติดตั้ง

การจัดตำแหน่งลำโพง และไมโครโฟน ก็เป็นหนึ่งในสาเหตุให้ไมค์เกิดอาการหอน ถ้าเราจัดลำโพงใกล้กับไมโครโฟนเกินไป เสียงจากลำโพงจะย้อนกลับเข้าไมโครโฟนได้ง่าย และเสี่ยงทำให้เกิดเสียงหอน นอกจากนี้ การเลือกลำโพงที่ไม่มีความดังเพียงพอสำหรับพื้นที่ ก็จะทำให้เรามีความจำเป็นต้องเพิ่มเสียงของไมโครโฟนเพื่อชดเชย ซึ่งก็ทำให้เกิดการหอนได้เช่นกัน ดังนั้นการเลือกลำโพงที่มีค่าความดังสูง และติดตั้งในระยะห่างจากไมโครโฟนที่เหมาะสม จะช่วยแก้ปัญหานี้ได้

แก้ไมค์หอนอย่างไรให้ไร้เสียงกวนใจ

หากเราเข้าใจถึงสาเหตุหลักที่ทำให้ไมค์หอนแล้ว ขั้นต่อไปก็คือ วิธีแก้ไมค์หอนผ่านเทคนิคการปรับแต่งต่าง ๆ ที่ช่วยให้เราได้เสียงเพราะ และไร้เสียงรบกวน ดังนี้

เลือกไมโครโฟนให้ถูกกับการใช้งาน

ตามที่กล่าวมาแล้วว่า การเลือกไมโครโฟนให้ถูกประเภทกับงานที่ใช้ จะช่วยลดปัญหาการเกิดไมค์หอนได้มาก ไม่ว่าจะเป็นไมค์สำหรับร้องเพลง พูด หรือประชุม หากเราเลือกประเภทของไมค์ให้เหมาะสม โอกาสเกิดหอนก็จะลดลงด้วย

ตั้งค่า Gain ให้เหมาะสม

ค่าเกน (Gain) หรือระดับความแรงของสัญญาณ เป็นด่านแรกที่เราต้องปรับแต่ง หากเราตั้งเกนสูงเกินไป ไมโครโฟนก็จะรับเสียงรอบข้างได้มาก จนอาจรับเสียงจากลำโพงกลับเข้ามา ทำให้เกิดการหอนได้ง่าย ดังนั้นเราจำเป็นต้องลองปรับระดับเกนของอินพุตจากไมโครโฟนให้เหมาะสม ไม่สูงหรือต่ำจนเกินไป หากเราพูดใกล้ไมโครโฟนมากขึ้น ก็ลดเกนลงได้อีก ทำให้ไมโครโฟนรับเสียงผู้ใช้งานได้ชัดเจน รับเสียงรอบข้างเข้ามาน้อย และจะช่วยป้องกันไม่ให้เสียงรั่วจากลำโพงเข้ามาในไมโครโฟน จึงสามารถลดการเกิดเสียงหอนได้

จัดตำแหน่งลำโพงให้ถูกที่

การจัดตำแหน่งลำโพงให้อยู่ห่างจากไมโครโฟนพอสมควร โดยปกติแล้ว ระบบเสียงทั่วไป จะหันลำโพงไปยังผู้ฟัง และตำแหน่ง ไมโครโฟนบนเวที จะอยู่ด้านหลังของลำโพง  ซึ่งจะช่วยลดปัญหาเสียงย้อนกลับไปเข้าไมค์ได้มาก หากตำแหน่งของลำโพงในด้านลึก อยู่ระดับเดียวกับไมโครโฟน หรือลำโพงอยู่ด้านหลังไมโครโฟน จะเกิดเสียงหอนได้ง่าย นอกจากนี้ การเลือกลำโพงให้มีกำลังขับที่เหมาะสมกับสถานที่ ก็จะทำให้ไม่จำเป็นต้องเร่งเสียงจากไมโครโฟนจนเกินไปอีกด้วย

เพิ่มอุปกรณ์ Equalizer

อีกวิธีหนึ่งที่ใช้แก้ไมค์หอน คือการใช้อุปกรณ์อีควอไลเซอร์ (Equalizer) เช่น กราฟิกอีคิว หรือพาราเมตริกอีคิว มาช่วยในการควบคุมย่านความถี่เฉพาะที่หอน เพราะถ้าได้ยินเสียงหอนที่ความถี่ไหน เราก็สามารถปรับแต่งให้ย่านความถี่นั้นตอบสนองน้อยลงได้ เสียงหอนก็จะหายไป การลงทุนในอุปกรณ์เหล่านี้ จึงเป็นการแก้ปัญหาที่ตอบโจทย์เช่นกัน 

เปลี่ยนวิธีการจัดไมโครโฟน

หลีกเลี่ยงการกำหัวไมค์โดยตรง เพราะมือที่กำนั้น จะบดบังรูปแบบการรับเสียงของไมค์ ทำให้ไมค์ทำงานไม่เป็นปกติ และทำให้เกิดการหอนได้ง่าย การจัดไมค์ให้ห่างจากปากในระยะที่เหมาะสม ก็จะทำให้ควบคุมความดังของไมค์ได้ง่าย และลดโอกาสในการหอนลงได้ นอกจากนี้การใช้ไมโครโฟนแบบเฮดเซต หรือไมค์หนีบปกเสื้อที่อยู่ใกล้ปากมาก ๆ ก็สามารถตั้งค่าเกนต่ำลง ลดการรับเสียงสะท้อนจากสิ่งแวดล้อมได้ดี

สรุปบทความ

เราจะเห็นได้ว่า ปัญหาไมค์หอนนั้น เกิดได้จากหลายปัจจัย ทั้งอุปกรณ์ไมโครโฟน ลำโพง การตั้งค่า ตลอดจนวิธีการใช้งาน ดังนั้นเทคนิคการแก้ไขก็ต้องครอบคลุมหลายด้าน เพื่อให้ได้ผลลัพธ์ที่ดีที่สุด

สิ่งสำคัญคือเราต้องมีความเข้าใจพื้นฐานว่า ไมค์หอนคืออะไร เกิดขึ้นได้อย่างไร เพราะมันไม่ได้ขึ้นอยู่กับราคาของอุปกรณ์เพียงอย่างเดียว แต่อยู่ที่ความรู้และประสบการณ์ของผู้ควบคุมด้วย การว่าจ้างผู้รับติดตั้งระบบเสียงมืออาชีพอย่าง Fuzion Far East ที่รับดูแลเรื่องระบบเสียงแบบครบวงจร พร้อมให้คำปรึกษาอย่างเต็มที่ จึงเป็นอีกหนึ่งทางเลือกของคนต้องการจบปัญหาระบบเสียงที่ไม่ควรมองข้าม